Hanzeblog: Chic glas in beerput

Dit chique hoge glas met stangenversiering werd ontdekt in 2004. Het kwam tevoorschijn bij een opgraving van een beerput aan de IJlandpanden aan de Houtmarkt in Zutphen. Het werd in de tweede helft van de zestiende eeuw door de familie aan de Houtmarkt 71 gebruikt en weggegooid in de beerput. Nu is het nog, tot het eind van het jaar, te zien in de Hanze-presentatie over de Hanze en de Landhandel in het Warnshuus in Warnsveld. 

Tijdens de Hanzetijd was niet alleen de handel over water van groot belang, ook die over land speelde een grote rol in het Noord-Europese gebied. Zutphen en Warnsveld waren daar belangrijke onderdelen van. De landhandel richtte zich vooral op Holland en Utrecht in het westen en Westfalen in het oosten. Daar lagen belangrijke Hanzesteden zoals Münster, Soest en Osnabrück. Via zogenaamde hessenwegen vonden kooplieden hun weg richting de jaarmarkten van de IJsselsteden.  

Vijf jaarmarkten 

Rond 1500 had Zutphen een vijftal jaarmarkten waar vooral luxegoederen uit heel Europa werden verhandeld: laken, edelmetalen voorwerpen en glas. Kostbaar glas in de vorm van drinkglazen – zoals het glas dat op de Houtmarkt werd gevonden - werd geproduceerd in de bossen rond Göttingen, in het Rijnland, Thüringen en het Erzgebergte. Hier was volop brandstof (hout) aanwezig en de glasblazers hadden daar in de bossen hun werkplaatsen. Daarom wordt het product ook wel ‘Waldglas’ genoemd. De voornaamste grondstoffen waren potas (kaliumcarbonaat) en zand. De kleur van Waldglas werd onder andere beïnvloed door het soort hout waarvan de as werd gebruikt. De kleur varieerde van geelachtig over groen tot bruinachtig, die voornamelijk werd veroorzaakt door de aanwezigheid van metalen, zoals ijzer, koper en kobalt.  

De kostbare glazen producten waren gewild bij de adel en rijke kooplieden. De in Zutphen gevonden drinkglazen komen zonder uitzondering uit de beerputten van rijke huishoudens. Ze zullen op de Zutphense jaarmarkten zijn gekocht.  

Op de foto: Pijpglas of stangenglas uit de zestiende eeuw, geproduceerd in de omgeving van Göttingen en gevonden in de beerput van Houtmarkt 71. 

(Bron: Musea Zutphen/Erfgoedcentrum Zutphen)